Günümüzde bağlantılar, hayatımızda büyük yer kaplayan unsurlar haline gelmiş durumdadır. Ağlar, Ağlar, bu bağlantıların temelini oluşturan karmaşık sistemlerdir. Evdeki ya da geniş ölçekli karmaşık sistemlerdeki ciharlar gibi faktörlerde ağ teknolojisi önemli bir role sahiptir. Bu yazıda, ağ dünyasının temelini oluşturan “Ağ Temelleri – Bileşenleri” ve bu bileşenlerin işleyişine dair ayrıntılara odaklanacağız. Ayrıca, farklı ihtiyaçlara ve kullanım senaryolarına uygun olarak gelişen “Ağ Türlerini” de inceleyerek, bu dinamik teknoloji dünyasında yolculuğumuza bilgi dolu bir başlangıç yapacağız. Şimdi, ağ temelleri, prensipleri ve çeşitliliği ile tanışmaya hazır mısınız? Eğer ağ temelleri konusu ile ilgili ayrıntıları merak ediyorsanız bu blog yazımızı okumaya mutlaka devam etmelisiniz.

Host Nedir?

“Host” terimi, bilgisayar ve ağ teknolojileri bağlamında kullanılan bir terimdir. Genel olarak, “host” kelimesi bir bilgisayar sistemini veya ağı ifade eder. Bir ağa bağlanan ya da bir ağ iletişimine katılan bütün bilgisayarlara, ana bilgisayarlara host denmektedir. Eğer bilgisayarlar dünyasında kullanılıyorsa, ‘host’ terimi genellikle bir bilgisayarın ana bilgisayar veya ana sunucu olarak görev yaptığı durumları belirtmektedir. Örneğin, bir web sitesi host’u o web sitesinin barındığı ana bilgisayarı ifade etmektedir. Ağ bağlamında ise, ‘host’ terimi genellikle bir ağı oluşturan veya ağa bağlı olan herhangi bir cihazı ifade etmektedir. Bu cihazlar bilgisayarlar, sunucular, yazıcılar veya diğer ağa bağlı cihazlar olabilmektedir. Yani, ‘host’ terimi, genel olarak bir bilgisayar sistemini veya ağı temsil etmektedir. Ve bu terim, kullanıldığı bağlama bağlı olarak farklı anlamlar kazanmaktadır.

Eşler arası (P2P) Nedir?

Bilgisayarlar ya da cihazlar arasında doğrudan bir bağlantı kurmaya eşler arası denmektedir. Normalde veri iletimi genellikle bir merkezi sunucu aracılığıyla gerçekleşmektedir. Bu sunucu kullanıcıların taleplerini karşılamaktadır. Veriyi depolamakta ve de iletimi yönetmektedir. Mesela dosya paylaşırken dosyalar genelde bir sunucu üzerinde depolanmaktadır. Kullanıcılar bu sunucudan dosyalarını indirmektedir.

P2P ağlarda yani eşler arası ağlarda her bir cihaz eşittir. Cihazlar doğrudan birbirleriyle iletişim kurmaktadır. Veri transferi merkezi bir sunucu aracılığıyla değil kullanıcılar arasında doğrudan gerçekleşmektedir. Mesela dosya paylaşımında bir kullanıcı dosya paylaşmak isterse bu dosyayı paylaşmak isteyen diğer kullanıcılarla doğrudan bağlantı kurabilmektedir. P2P ağlar kolay kurulum avantajına sahiptir. Ayrıca karmaşıklık daha azdır. Özel sunucular gerekmediği için ise daha az maliyete sahiptirler. Dosyaları aktarma ya da yazıcıları paylaşma gibi basit görevler için kullanılmaktadırlar. Dezavantaj olarak ise merkezi yönetime sahip değildirler ve güvenilirliği daha azdır. Ayrıca tüm cihazlar hem istemci hem sunucu gibi davrandığından dolayı, performansları azalmaktadır.

Uç Cihazlar

Uç cihazlar” bir bilgisayar ağındaki son kullanıcı cihazlarını ifade etmektedir. Bu cihazlar, ağa bağlanarak bilgi alışverişinde bulunan ve ağ hizmetlerini kullanan kullanıcı veya cihazlardır. Uç cihazlar, ağın uç noktalarında bulunur ve genellikle kullanıcının fiziksel veya sanal cihazlarıdır.

Aracı Cihazlar

Tanım olarak “Aracı Cihazlar”, bağımsız uç cihazları ağa bağlamaktadır. Aracı cihazlar, ağda veri iletimini düzenleme, iletişimi yönlendirme, ağ güvenliğini sağlama veya protokol dönüşümü gibi görevleri gerçekleştirebilirler. Ağlardaki aracı cihazlar, uç cihazlar arasındaki iletişimi daha etkili ve güvenli hale getirmek için kullanılmaktadır.  İki tane aracı cihaz yapıtaşıdır. Bunlardan ilki “swtich”. Bu, bir sürü bilgisayarı kablolu bir şekilde ağa dâhil etmeye yaramaktadır. Bolca porta sahip olabilmektedir.  Bir de kablosuz erişim cihazı vardır. Evlerde modemler içinde bu kablosuz erişim cihazları bulunmaktadır. Yani bizler evlerdeki internete kablosuz olarak bağlandığımız zaman modeme bağlanmış olmuyoruz. Modemim içerisinde bulunan kablosuz erişim cihazına bağlanmış oluyoruz. Çünkü aslında modem ile kablosuz erişim noktası birleştirilmiş bir cihaz olarak kullanılmaktadır.

İkinci yapı taşı cihaz ise “router” olarak adlandırılmaktadır. Router, bir ağ üzerinde veri paketlerini doğru yollar üzerinden yönlendiren ve ileten bir ağ cihazıdır. Router, farklı ağlar arasındaki iletişimi sağlamakta ve ağ trafiğini yönetmektedir. Temel görevi, veri paketlerini kaynak ve hedef arasında en etkili yolu bularak yönlendirmektir.

Bir de güvenlik duvarı cihazı vardır. Bu, ağdaki güvenliği sağlayan cihazlardır. Firewal, ağa gelen veya ağdan çıkan veri paketlerini kontrol etmektedir ve de istenmeyen trafiği engelleyerek ağ güvenliğini artırmaktadır. Çok katmanlı switch ise normal switch içine router gömülmüş halidir.

Ağ Medyası

Ağ medyası, bilgisayar ağlarında veri iletimi için kullanılan iletişim ortamlarını ifade eder. Bu ortamlar, verinin bir noktadan diğerine iletilmesini sağlayan fiziksel veya kablosuz taşıma araçlarıdır. Ağ medyası, veri iletim hızı, menzil, maliyet ve uygulama gereksinimleri gibi faktörlere bağlı olarak seçilmektedir. Üç tane medya bulunmaktadır. Biri bildiğimiz bakır kablolardır. Ethernet kablosu ya da UTP kablo da denmektedir. Diğer kablo fiber kablodur. Fiber kablo, ışık ile veriyi taşımaktadır. Üçüncüsü de kablosuz iletimdir. Aslında bu iletimde hava kullanılmaktadır. Havadaki elektromanyetik dalga kullanılmaktadır.

Ağ Arayüz Kartı (NIC – Network Interface Card) Nedir?

Bilgisayarın ağa bağlanabilmesi için kullanılır. Hem kablolu hem de kablosuz bağlantıları sağlamaktadır. Bilgisayarın içinde bir kart veya dışarıda takılabilir bir cihaz şeklinde olabilmektedir.

Fiziksel Port

Bilgisayarın veya cihazın dış dünyayla fiziksel olarak bağlantı kurduğu noktadır. Bilgisayarınızdaki Ethernet portu veya ağ anahtarındaki bağlantı noktasıdır.

Arayüz

Farklı ağları birbirine bağlamak için kullanılan özel bir noktadır. Genellikle router gibi cihazlarda, cihazın farklı ağlara bağlandığı bağlantı noktalarıdır.

Kabinet Nedir?

Sunucu ya da network cihazlarını düzenli bir şekilde saklamaya, korumaya ve çalıştıracak ortam sağlamaya yarayan metal kutulardır. İçinde bolca switch, portlar ve routerlar bulunabilmektedir. Bu dolaplar, bilgisayar ağları, veri merkezleri veya telekomünikasyon altyapıları gibi yerlerde kullanılmaktadır.

Yaygın Ağ Türleri

Ağlar, farklı ihtiyaçlara ve kullanım senaryolarına göre çeşitli türlerde olabilir. İşte yaygın ağ türlerinden bazıları:

LAN (Local Area Network – Yerel Alan Ağı)

LAN, aynı lokasyonda olan networktür. Kısıtlı bir coğrafi alanda, uç cihazları birbirine bağlamaktadır. Ofisler, okullar, üniversite kampüsleri gibi sınırlı alanlarda kullanılmaktadır.

WAN (Wide Area Network – Geniş Alan Ağı)

Büyük coğrafi alanlara yayılan, genellikle farklı şehirler veya ülkeler arasında uzanan ağ türüdür. Farklı coğrafi bölgelerdeki şirketler arasında, internet servis sağlayıcıları arasında kullanılmaktadır. Yani iki farklı coğrafi alan varsa ve iki taraf da kendi arasında bağlanıyorsa bu LAN olmaktadır. Ancak bu iki ayrı bölge birbirlerine bağlanmak istiyorsa WAN devreye girmektedir. WAN (Wide Area Network – Geniş Alan Ağı), genellikle farklı yerel ağları (LAN – Local Area Network) birbirine bağlamak için kullanılmaktadır. WAN, coğrafi olarak uzak yerlerdeki LAN’ları birbirine bağlayarak geniş bir kapsama alanı sağlamaktadır.

Gördüğünüz gibi bu yazımızda ağ temelleri kavramlarına değindik. Gelecekteki teknolojik gelişmeleri anlamak ve bu alandaki yeniliklere ayak uydurabilmek için ağ teknolojisinin temel kavramlarını öğrenmek, bilgi çağında başarılı bir yolculuğun anahtarı olacaktır. Eğer yazımızı beğendiyseniz diğer içeriklerimizi okumak için tıklayabilirsiniz.